Święto dwa w jednym

W ulubione święto uczniów - Dzień Wagarowicza - można połączyć przyjemne z pożytecznym. Koniec marca jest bowiem najlepszym momentem na sadzenie wierzb, a że koniecznie trzeba to robić na terenach zielonych, to pretekst na zorganizowanie zajęć poza szkołą gotowy. 21 marca obchodzimy w Polce Dzień Wierzby, świętuje się go zazwyczaj sadząc dziesiątki młodych roślniek.

Gatunków wierzby jest ponad 300, w naszym kraju występuje ich kilkadziesiąt, z czego wierzba lapońska i borówkolistna są pod ścisłą ochroną gatunkową. Najpopularniejsze są wierzba biała i jej bardziej ozdobna odmiana - wierzba płacząca, ale hodowanych jest także wiele innych gatunków, które mogą przyjmować bardzo efektowne formy dzięki poskręcanym gałęziom i liściom. Lubią tereny nadwodne, nie przyjmują się na suchych glebach. Rozmnażają się bardzo łatwo przez sadzonki pędowe.

Jak zasadzić wierzbę?

Wsiadamy w dowolny środek transportu, kierujemy się w okolice najbliższego obfitującego w wodę terenu lub na pobliskie pola. Znajdujemy "głowiastą wierzbę" - bardzo charaktertystyczny widok, nie do przeoczenia. Naturalny kształt dorosłej wierzby jest inny, ale ogławianie, czyli specjalistyczne przycianie tej rośliny jest konieczne, ponieważ w innym razie gałęzie łamałyby się pod własnym ciężarem. Ucinamy kilka cienkich gałązek (uwaga: musimy to zrobić, zanim drzewo stanie się aktywne, czyli w pierwszych dniach wiosny) i sadzonka jest właściwie gotowa. W wybranym, odrobinę podmokłym miejscu wsuwamy (nie wkopujemy!) naszą sadzonkę ok. 15 cm w ziemię, podlewamy. Wierzba przyjmnie się na pewno.

Ważna roślina

Wierzbie zawdzięczamy więcej, niż nam się wydaje. Bazie, symbol wiosny i Wielkanocy to tak naprawdę kwiaty wierzby. Wierzbowy miód pomaga na reumatyzm, serce i przeziębienia. Kora tej rośliny jest lecznicza - zawiera kwas salicylowy (służy do dezynfekcji w postaci spirytusu salicylowego). Z młodych gałązek wikliny wyplata się koszyki. Przyroda także korzysta - w gałęziach wierzb chętnie gniazduje wiele gatunków ptaków. W miękkim drewnie wykuwają dziuple dzięcioły, a nawet sikora czarnogłówka. Sadzone w odpowiednich miejcach wierzby zregenerują fragmenty zniszczonych łęgów wierzbowo-topolowych, będą chroniły brzegi rzeki przed erozją, a także ograniczały skutki powodzi. Najnowszym zastosowaniem wierzby jest produkowanie energii z procesów spalania tzw. wierzby energetycznej.

Odnawialny surowiec energetyczny

Spalanie biomasy polega na wykorzystywaniu roślin do produkcji energii. Z racji tempa swojego wzrostu wierzba wiciowa, popularnie nazywana energetyczną, opłaca się w uprawianiu i sprzedawaniu elektowniom jako surowiec. Jest to drzewo, które wymaga niewielu zabiegów pielęgnacyjnych. Na profesjonalnych uprawach sadzi się ją w rzędach, a po dwóch latach trzymetrowe pędy ścina się mechanicznie i dostarcza do spalenia. Wiosną z tych samych pędów szybko wyłaniają się nowe liście.

Kulturalne drzewo

Rok 2010 to, obok ogłoszonego przez ONZ Roku Bioróżnorodności, Rok Chopinowski. Skojarzenia związane z kompozytorem to Żelazowa Wola i właśnie wierzba. Wydawać by się mogło, że jest to melancholijne drzewo świetnie oddające tęsknotę za Polską i polskością brzmiącą w utworach wielkiego Fryderyka. Okazuje się natomiast, że w tradycji ludowej drzewo to ma wiele znaczeń - jest kojarzone z łagodnością i płodnością, matkom miała zapewnić zdrowie u dzieci, ale bywała też niebezpieczna - w przydrożnych, koślawych wierzbach często czaił się Czart.