Każdy przynajmniej raz w życiu marzył o posiadaniu skrzydeł i zazdrośnie spoglądał na wszystkie zdolne do lotu stworzenia. Największymi szczęściarzami w tej kwesti są na pewno ptaki: ładne, śpiewać potrafią, fruwają, gdzie chcą, mają świetny wzrok... Pierwszego kwietnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Ptaków, który ma zwrócić uwagę na gorsze strony życia tych zwierząt: zagrażające im niebezpieczeństwa oraz zachęcić do pomocy w ochronie ptaków i ich siedlisk.

W jakim celu obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Ptaków?

Ptaki to bardzo zróżnicowana gromada zwierząt. Najmniejszy z nich - koliber - ma tylko kilka cm wielkości, a kilkadziesiąt razy większy od niego struś jest największym ptakiem na Ziemi. Do tej pory sklasyfikowano ponad 10 000 gatunków ptaków, chociaż uczeni nie są zgodni co do konkretnej ich liczby. Upierzenie zależy od gatunku, wydaje się, że gdyby zebrać wszystkie kolory, jakie przyjmują ptaki świata, to więcej barw nie bylibyśmi zdolni sobie wyobrazić. Ptaki jedzą wszystko - zależnie od gatunku są to:

• owady,
• niewielkie jaszczurki,
• ryby,
• padlina,
• ziarna itd.

Ta różnorodność zadecydowała o ich pozycji w świecie zwierząt. Są obecne w każdym ekosystemie, bez trudu można spotkać je w gorących lasach tropikalnych, a także na białych przestrzeniach Antarktydy. Ich zwyczaje są także zróżnicowane - niektóre nie umieją latać, część ptaków nie buduje gniazd, kukułki i około 100 innych gatunków podrzuca swoje jaja do gniazd innych ptaków, jedne bez trudu przystosowały się do życia w miastach, inne zupełnie sobie z tym nie radzą, wiele ptaków jest aktywych nocą, a każdy z nich śpiwewa innym głosem, w innym tonie. Ptasie trele cieszą nasze ucho, oburzamy się widząc kota powracającego z upolowanym ptakiem, jesteśmy dumni z białego orła w godle państwowym. Z jednej strony chcielibyśmy, aby wciąż żyły blisko nas, a z drugiej skutecznie im to uniemożliwamy.

Ochrona ptaków w miastach

Nowoczesne budownictwo nie pozwala ptakom na zakładanie gniazd na budynkach, zanieczyszczenie środowiska bardzo przyczynia się do zmiejszania się liczby gatunków ptaków, wycinanie lasów i przekształcanie innych naturalnych siedlisk utrudnia im przeżycie. Wysypiska śmieci jak magnes przyciągają ptactwo, co sprzyja przenoszeniu chorób. Samo dokarmianie okruszkami podczas mrozów nie wystarczy - ptaki należy objąć kompleksową ochroną ze względu na ich znaczenie w środowisku. Unia Europejska od lat prowadzi program Natura 2000, który ma na celu ochronę ptaków i ich siedlisk na podstawie Dyrektywy Ptasiej i Siedliskowej.

Ochrona ptaków na obszarach Natura 2000

Tereny objęte tym programem zyskują specjalną ochronę prawną, która ma umożliwić zachowanie cennych przyrodniczo miejsc i gatunków. W Polsce obszary Natury 2000 zajmują ok. 10% powierzchni kraju. Innymi sposobami dbania o ptaki są programy odbudowy naturalnych siedlisk, akcje wieszania domków lęgowych, kampanie społeczne. Coraz popularniejsze jest także obserwowanie ptaków nazywane birdwatching, tzw."ptasiarstwo". Setki tysięcy ludzi podgląda ptasie życie, wymienia się doświadczeniami i informacjami, powstała nawet "ekstremalna" odmiana tego hobby, nazywana twitters - jej fani jeżdżą po całym świecie i obserwują bardzo rzadkie gatunki ptaków. Wszystkie te działania pomagają m.in. w oznaczaniu liczby ptaków, poznawaniu i przeciwdziałaniu zagrażającym im niebezpieczeństwom przez m.in. edukację na łonie natury i konferencje naukowe. Międzynarodowy Dzień Ptaków jest koordynowany przez BirdLife International, międzynarodową federację organizacji ochrony ptaków i przyrody.