Ekolodzy i administracja publiczna odsuwają wały
Po raz pierwszy Odra odzyska tereny zalewowe poprzez odsunięcie wałów przeciwpowodziowych od koryta rzeki. Właśnie podpisano umowę na wykonanie prac budowlanych na odcinku Domaszków-Tarchalice w ramach projektu, realizowanego przez administrację publiczną, a zainicjowanego przez organizację ekologiczną WWF Polska. Projekt jest przykładem do naśladowania w całej Polsce, wszędzie tam, gdzie jeszcze można przywrócić obszary zalewowe, na których rzeka mogłaby swobodnie i bezpiecznie rozlewać swoje wody obniżając zagrożenie powodzią na terenach zabudowanych.
W 2000 roku WWF Polska przygotował specjalny „Atlas obszarów zalewowych Odry”, w którym dla całej doliny Odry wyznaczono miejsca zagrożone powodzią i w którym wstępnie wskazano na potrzebę odsunięcia wałów – wyjaśnia Piotr Nieznański z WWF Polska. - Cztery lata później w gminie Wołów dotkliwie dotkniętej powodzią z 1997 roku przedstawiliśmy naszą wizję rozwiązania problemu związanego z potrzebą poprawy bezpieczeństwa powodziowego. W rezultacie miejscowy samorząd postanowił o przeznaczeniu w planie zagospodarowania przestrzennego obszaru doliny Odry między miejscowościami Domaszków i Tarchalice na cele przeciwpowodziowe. To z kolei umożliwiło nam przygotowanie dokumentacji projektowej dla odsunięcia obwałowań i stworzenia dodatkowej naturalnej retencji dolinowej oraz uzyskanie pozwoleń budowlanych, dzięki którym nastąpiło rozpoczęcie inwestycji.
Przygotowanie projektu technicznego było możliwe dzięki zaangażowaniu finansowemu Deutsche Bundesstiftung Umwelt (DBU). W celu realizacji tego projektu już w 2006 roku WWF Polska podpisał umowę o współpracy w tym zakresie z RZGW Wrocław i Dolnośląskim Zarządem Melioracji i Urządzeń Wodnych (DZMiUW). Dodatkowo stworzył wspólną Radę projektu, która na bieżąco nadzorowała przygotowanie projektu poszerzenia rozstawu obwałowań. W skład tej Rady, weszli przedstawiciele samorządów, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (RDOŚ) z Wrocławia, Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, nadleśnictw, lokalnych NGO, Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej, DZMiUW oraz WWF Niemcy i DBU. Pozwoliło to na bieżące reagowanie na pojawiające się konflikty oraz dostosowanie projektu do lokalnych uwarunkowań.
Projekt, który jest realizowany na odcinku Domaszków-Tarchalice, doprowadzi od odsunięcia wału od brzegów rzeki, po jej prawej stronie, na odcinku siedmiu kilometrów. W ten sposób Odra zyska na tym odcinku blisko 600 hektarów, zniknie przewężenie dla przepływu wielkich wód, a to zmniejszy ryzyko przerwania wałów i zalania obu miejscowości. Zyska na tym również przyroda, szczególnie lasy, które dominują na obszarze objętym projektem (87% jego powierzchni).
Projekt będzie realizowany przez administrację publiczną, DZMiUW. Wojewoda dolnośląski, Aleksander Marek Skorupa, który był obecny w miniony piątek na konferencji inaugurującej rozpoczęcie robót budowlanych, podkreślił, że projekt jest przykładem konstruktywnej współpracy między organizacją ekologiczną a sektorem publicznym. Dodał, że jest to świetny przykład tego, że można chronić jednocześnie ludzi i przyrodę. Zadeklarował też, że jest przeciwnikiem zabudowy terenów bezpośrednio zagrożonych powodzią.
Mamy nadzieję, że projekt Domaszków-Tarchalice zachęci instytucje odpowiedzialne za zarządzanie wodami śródlądowymi do wdrażania takich rozwiązań w szerszej skali – mówi Nieznański. - Wzdłuż polskich rzek nie brakuje terenów, na których woda może rozlać się bezpiecznie zmniejszając zagrożenie dla obszarów zurbanizowanych. Te tereny należy wyznaczyć i stopniowo włączać do sytemu ochrony przed powodzią m.in. poprzez rozszerzanie rozstawu obwałowań lub budowę suchych polderów. Nasz projekt pokazuje że jest to możliwe i korzystne dla ludzi i dla środowiska. W sposób przyjazny dla przyrody możemy zarządzać rzekami, naprawiając błędy, które zostały popełnione w ostatnich dziesięcioleciach.
Źródło: WWF Polska
