Kąpiele słoneczne
Lato w pełni. Upał, świat zalany ciepłymi promieniami słońca, kąpiele słoneczne – to wszystko na co dzień. Co należy wiedzieć o promieniach słonecznych, opalaniu się, oparzeniach słonecznych? Jak zapobiegać oparzeniom i jak postępować, gdy już się pojawią – o tym wszystkim będzie mowa w tym artykule.
Oparzenie słoneczne.
Oparzenie słoneczne to nasilony rumień skóry, połączony z uczuciem pieczenia, a nierzadko i pęcherzami, pojawiający się po ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Skóra, zamiast zostać opalona, staje się czerwona, wrażliwa i pokryta pęcherzami.
Promieniowanie słoneczne.
Podczas ekspozycji na słońce człowiek poddawany jest działaniu całego zakresu promieniowania elektromagnetycznego docierającego do Ziemi: są to promienie ultrafioletowe (UV), widzialne oraz podczerwone.
W powstawaniu zmian skórnych zachodzących pod wpływem promieniowania słonecznego najistotniejszą rolę odgrywają promienie ultrafioletowe UVB (krótki ultrafiolet) i UVA (długi ultrafiolet). Rumień to oparzenie wywoływane głównie przez UVB (jest to tzw. promieniowanie rumieniotwórcze). Rumień po ekspozycji na UVB osiąga szczyt po 12 - 24 godzinach od ekspozycji na promieniowanie słoneczne i w ciągu 72 godzin ustępuje całkowicie lub pozostawia niewielką opaleniznę.
W warunkach naturalnych rumień po UVA nie występuje u zdrowych osób. Można go wywołać jednak masywnymi, niefizjologicznymi dawkami, jak ma to miejsce np. w solariach. Reakcja na promieniowanie UVB po wcześniejszej ekspozycji na promieniowanie UVA może być zintensyfikowana. Jest to tzw. zjawisko fotowzmocnienia. Oznacza to, że bezpośrednio po pobycie w solarium znacznie łatwiej ulec poparzeniu słonecznemu.
Od czego zależy siła działania promieniowania?
Siła działania promieniowania UV na skórę zmienia się w zależności od pory roku - w szerokości geograficznej, w której leży Polska największe nasilenie promieniowania występuje między kwietniem a październikiem. Zależy ponadto od pory dnia – natężenie promieniowania jest największe w godzinach między dziesiąta rano a drugą po południu. Wpływ ma też zachmurzenie - chmury pochłaniają około 30% promieniowania. Inne czynniki mające wpływ na siłę działania promieni słonecznych to np. wysokość nad poziomem morza (z każdym 1000-em metrów wzrost natężenia o 6%), odbicia od wody, śniegu czy piasku (ok. 25-30%), od trawy (ok. 5%).
Od czego zależy nasilenie odczynu rumieniowego na skórze?
Im dłuższy czas ekspozycji na promieniowanie, większe natężenie promieniowania i jaśniejsze zabarwienie skóry, tym bardziej nasilony jest odczyn rumieniowy. Najbardziej narażone na oparzenie są okolice powiek, dekoltu, dołu brzucha, wewnętrznych powierzchni ud. Trudno wywołać rumień w okolicy o zgrubiałym naskórku, np. na podeszwach czy dłoniach.
